Krzysztof Eugeniusz Penderecki (23 listopada 1933 – 29 marca 2020) był polskim kompozytorem i dyrygentem, uznawanym za jednego z najwybitniejszych twórców muzyki poważnej XX wieku. Jego dzieła były wielokrotnie nagradzane i wykonywane na całym świecie.

Penderecki urodził się w Dębicy w 1933 roku. W 1958 roku ukończył studia kompozytorskie w Akademii Muzycznej w Krakowie, gdzie później pracował jako wykładowca. W swojej twórczości łączył elementy muzyki klasycznej, współczesnej, awangardowej i eksperymentalnej.

Jego najbardziej znane dzieła to m.in.:

• „Threnos” na orkiestrę smyczkową (1960)
• „Anaklasis” na orkiestrę smyczkową i perkusję (1960)
• „Stabat Mater” na trzy chóry a cappella (1962)
• „Utrenja” na chór i orkiestrę (1969)
• „Kanon Pokajanen” na chór a cappella (1980-1983)
• „Symfonia nr 7” „Siedem Bram Jerozolimy” na orkiestrę (1996)
• „Credo” na chór, solistów i orkiestrę (1998)

• 

Penderecki był także autorem muzyki do wielu filmów, w tym do „Krzyku” i „Eksperymentu” w reżyserii Wojciecha Jerzego Hasa oraz do „Ojca chrzestnego” w reżyserii Francisa Forda Coppoli.

Krzysztof Penderecki

Penderecki otrzymał wiele prestiżowych nagród i wyróżnień, w tym Nagrodę Grammy, Nagrodę Herdera, Złoty Medal Królowej Elżbiety II oraz Kawalerski Order Legii Honorowej. Był także członkiem honorowym Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie oraz Uniwersytetu Mozarteum w Salzburgu.

Penderecki był jednym z najważniejszych kompozytorów muzyki poważnej XX wieku, którego dzieła są cenione i wykonywane na całym świecie. Jego muzyka charakteryzuje się niezwykłą ekspresyjnością, emocjonalnością i oryginalnym podejściem do instrumentacji, co sprawia, że jest ona jedną z najbardziej rozpoznawalnych i cenionych w historii muzyki poważnej.

1. Anaklasis (1959)
2. Threnos (1960)
3. Strofy (1962)
4. Dimensions of Time and Silence (1962)
5. Polymorphia (1962)
6. Psalmy Dawida (1963-1965)
7. Utrenja (1969-1971)
8. Kosmogonia (1970)
9. Capriccio per Siegfried Palm (1982)
10. Adagio for Strings (1983)
11. Cadenza (1984)
12. Koncert skrzypcowy nr 2 „Metamorfozy” (1992)
13. Koncert na klarnet i orkiestrę (1993)
14. Koncert na altówkę i orkiestrę (1994)
15. Symphony No. 7 „Seven Gates of Jerusalem” (1996)
16. Symphony No. 8 „Lieder der Vergänglichkeit” (2005)
17. Kanon Pokajanen (1997)

Ponadto, Penderecki napisał muzykę do wielu filmów, w tym m.in.:

• „Krzyżacy” (1960)
• „Popiół i diament” (1958)
• „Człowiek z marmuru” (1977)
• „Człowiek z żelaza” (1981)
• „Dekalog” (1988) – cykl dziesięciu filmów w reżyserii Krzysztofa Kieślowskiego.

Wśród innych dzieł kompozytora znajdują się także utwory chóralne, kameralne oraz operowe.